Z cyklu warto wiedzieć:
Zaprawianie materiału siewnego zbóż, należy do najbardziej efektywnych sposobów stosowania środków ochrony roślin oraz powoduje ograniczenie stosowania nalistnych fungicydów. Zaprawianie jest preferowane w Integrowanej Ochronie Roślin oraz w Integrowanej Produkcji Roślin.
W Polsce i innych krajach UE preferowany jest Europejski System Jakości Zaprawiania Nasion (ESTA), który nadzorowany jest przez Polską Izbę Nasienną (PIN) oraz Polskie Centrum Akredytacji (PCA).
System ESTA zapewnia profesjonalne zaprawianie nasion i gwarantuje równomierne dawkowanie zaprawy oraz zapewnia brak pylenia zaprawionych nasion, co umożliwia obniżenie normy wysiewu i pozwala na redukcję kosztów produkcji roślinnej.
W Polsce aktualnie 18 firm posiada certyfikat ESTA, w tym dla pszenicy i jęczmienia, po 10 jednostek usługowych, żyto – 9, pszenżyto –8, natomiast owies – 6.
UE opublikowała wykaz substancji czynnych, które mogą zostać wycofane ze stosowania w zaprawach nasiennych: difenokonazol, który występuje w 17 zaprawach, fludioksonil – 51, fluopikolid – 1, metalaksyl – 1 oraz tebukonazol, który zarejestrowany jest w 25 zaprawach nasiennych.
Ewentualne wycofanie tych substancji czynnych, może spowodować redukcję zapraw nasiennych: jęczmień ozimy aż o 93%, owies – 92, pszenica jara – 90, pszenżyto ozime – 86, pszenica ozima – 85, żyto ozime – 85 oraz jęczmień jary, gdzie redukcja zapraw może wynosić aż 84%.
Aktualnie najwięcej zapraw fungicydowych zarejestrowanych jest w pszenicy ozimej, bo aż 81, a po ewentualnej redukcji może pozostać tylko 13. W pszenżycie ozimym jest 68, a zostanie 10, jęczmień ozimy – 67, a może być tylko 5, żyto ozime – 66, a pozostanie 6.
Najgorsza sytuacja może w pszenżycie jarym, gdzie jest 13 zapraw, a po ewentualnej redukcji nie będzie żadnej zaprawy nasiennej. Podobna sytuacja będzie w życie jarym, gdzie zarejestrowanych jest 21 zapraw nasiennych, a pozostanie tylko 1.
W jęczmieniu ozimym, po ewentualnej redukcji substancji czynnych zapraw nasiennych, nie będzie żadnej zaprawy do zwalczania fuzaryjnej zgorzeli siewek oraz głowni zwartej jęczmienia. W pszenicy ozimej będzie 0 zapraw do zwalczania ostrej plamistość oczkowej. W jęczmieniu jarym, będzie brakowało zapraw do zwalczania fuzaryjnej zgorzeli siewek oraz ostrej plamistość oczkowej. W pszenicy jarej nie będzie zapraw po ewentualnym wycofaniu substancji czynnych do ochrony przed fuzaryjną zgorzeli siewek oraz ostrej plamistość oczkowej, a także śnieci karłowej pszenicy.
Podsumowanie:
- Zaprawianie materiału siewnego zbóż należy do najbardziej efektywnych sposobów stosowania fungicydów.
- Zaprawianie nasion jest zgodne z Integrowaną Ochroną Roślin oraz zasadami Integrowanej Produkcji Roślin.
- Zaprawianie nasion ogranicza liczbę zabiegów nalistnych.
- Zaprawiać najlepiej w firmach posiadających Europejski Certyfikat Jakości Zaprawiania Nasion – ESTA.
Autorzy opracowania:
Prof. dr hab. Marek Mrówczyński, dr hab. Przemysław Strażyński
Instytutu Ochrony Roślin – PIB, Poznań