Jako jeden z punktów ogłoszonego niedawno przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jana Krzysztofa Ardanowskiego „Planu dla wsi” znalazła się zapowiedź zwiększenia wsparcia finansowego do zakupu paliwa rolniczego zużywanego przy uprawie pól i chowu bydła, co miałoby zmniejszyć koszty generowane w polskich gospodarstwach rolnych. Nieoficjalnie mówi się, że limit zużycia oleju napędowego na 1 ha użytków rolnych objętych zwrotem podatku akcyzowego zostanie zwiększony z obowiązującej ilości 86 l do 100 l ON/ha.
Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych docenia tę propozycję Pana Ministra. Jednocześnie jednak stanowczo apeluje o urealnienie tej stawki do rzeczywistego średniego zużycia tj. 126 l ON/ha, gdyż tylko taki limit rekompensuje rolnikom poniesione nakłady na produkcję rolniczą, wobec systematycznego wzrostu cen środków do produkcji rolnej i przyczynia się do poprawy sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce!
PZPRZ od lat postuluje o przyjęcie takiej właśnie stawki, a także o podniesienie wysokości zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie paliwa rolniczego do wysokości 1,17/l i zmniejszenie biurokracji, która pozwoli obniżyć koszty obsługi prowadzonej przez gminy. Stawka 100 l ON/ha jest nadal zbyt niska i absolutnie nie odzwierciedla realiów pracy w gospodarstwie rolnym. Związek przeprowadził szczegółowe wyliczenia w oparciu o dostępne publikacje naukowe, sporządzone przez Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa Warszawa, a dotyczące zużycia oleju napędowego na 1 ha, z których wynika, że średnie zużycie jest dużo wyższe od obowiązującego limitu, a także od aktualnej propozycji Pana Ministra i wynosi wspomniane 126 l ON/ha (Tabela 1). Dlatego apelujemy o ustanowienie realnego limitu zużycia oleju napędowego na 1 ha użytków rolnych objętych zwrotem podatku akcyzowego, na poziomie wyliczonym przez niezależnych ekspertów – tj. w wysokości 126 l ON/ha! Warto podkreślić, że zwiększenie stawki zwrotu akcyzy za paliwo rolnicze mogłoby chociaż częściowo zniwelować straty jakie rolnicy ponoszą na skutek częstych w ostatnim okresie przymrozków, nawałnic, suszy czy ASF-u i niejednokrotnie produkcji poniżej kosztów. Jest to szczególnie istotne w kontekście aktualnych doniesień prasowych dotyczących skierowania pomocy bezpośredniej jedynie do rolników, których straty spowodowane suszą przekroczyły 70%. W tym roku w Polsce nie ma w praktyce rolników, którzy w mniejszym lub większym stopniu nie ucierpieliby z powodu suszy lub innych niekorzystnych zjawisk pogodowych. Biorąc to pod uwagę, podwyższenie zwrotu do 126 l ON/ha byłoby formą wsparcia również dla zdecydowanej większości rolników, którzy ucierpieli z powodu suszy ale nie są w stanie wykazać strat przekraczających 70%. Na taką pomoc rolnicy czekają i jest im ona niezbędna, aby przynajmniej w niewielkim stopniu zrekompensować poniesione straty.
Uzasadnienie:
Stawka, o którą stanowczo apeluje PZPRZ wynika wprost z wyliczeń IBMER Warszawa. Dzięki tym analizom dokładnie wiemy, ile zużywa się ON na 1 ha przy poszczególnej produkcji roślinnej, jak również dokładnie wiemy, jaka jest średnia zużycia ON na 1 ha. Zwracamy uwagę, że nie mówimy o skrajnej wartości, np. 300 l/ha ON a o średniej, która wynosi 126 l/ha ON i ta wartość powinna być przyjęta za podstawę do naliczania zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej.
Tabela 1. Szacunkowe zużycie paliwa w rolnictwie przez wybrane grupy środków energetycznych
| Wyszczególnienie
(stan na koniec 2007 r.) |
Liczba | Wykorzystanie | Zużycie paliwa | ||
| tys. sztuk | h/rok | l/h | mln l | tys. ton | |
| Ciągniki (śred. 33,9 kW, 24,7 lat) | 1450,0 | 300
(275) |
4,2 | 1827,0
(1675) |
1527,4
(1400) |
| Kombajny zbożowe (85 kW, 23 lata)
– 95% zboża, rzepak, kukurydza |
129,0 | 8,7 mln ha | 22 l/ha | 198,1 | 160,0 |
| Sieczkarnie samobieżne | 5,4 | 75 | 25 | 10,1 | 8,4 |
| Kombajny samobieżne do zbioru buraków i ziemniaków | 0,5
(0,4) |
200 | 50 | 5,0 | 4,2 |
| Ładowarki samobieżne | 15,0 | 100 | 4,0 | 6,0 | 5,0 |
| Inne | ….. | ….. | ….. | 0,1 | 0,1 |
| Razem | 2046,3 | 1705,1 | |||
|
16,177 mln ha UR = 126 litrów ON/ha UR |
|||||
- Wg J.Pawlaka (2007) = 114 l/ha UR (rolnictwo)
- Wg Z. Wójcickiego (2001) = 114-148 l/ha UR (gospodarstwa)
- Dopłaty do paliwa do 86 l/ha (zwrot części podatku akcyzowego)
- Technologie prod. roślinnej = 68 (90) – 210 (300) l/ha (zboża – okopowe)
Jeśli jest propozycja rozdzielenia produkcji roślinnej i zwierzęcej to trzeba by przyjąć od średniej wartości 126 l/ha ON, co najmniej o 20% więcej zużycia ON przy produkcji zwierzęcej, czyli dodatkowo 25 litrów do wartości podstawowej – 126 l/ha.
Drugim elementem do wyliczenia zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej jest stawka akcyzy, która na dzień dzisiejszy wynosi 1,17 zł/l.
Z tak ustalonych składników powinno być:
126 x 1,17 = 147,42 zł/ha
Zasadna jest również zmiana w Art. 5, w którym dopisuje się pkt. 3 ppkt 1 w brzmieniu (kursywa):
- Wójt, burmistrz (prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów będących w posiadaniu lub współposiadaniu producenta rolnego przyznaje się, na wniosek tego producenta, w drodze decyzji, zwrot podatku.
- Zwrot podatku przyznaje się za okres 6 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o zwrot podatku.
- Decyzja zawiera limit ustalony w sposób określony w art. 4 ust. 2, kwotę zwrotu podatku oraz część limitu pozostałą do wykorzystania.
1). Jeśli producent rolny posiada grunty w kilku gminach to wniosek o zwrot składa w jednej gminie, w której ma gospodarstwo rolne, a powierzchnię gruntów własnych i dzierżawionych przekłada z wniosku do ARiMR o płatności obszarowe.
- Decyzję wydaje się w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o zwrot podatku.
Taki zapis pozwoli na:
- Obniżenie kosztów obsługi prowadzonej przez gminy, gdyż zmniejszy się ilość wniosków w poszczególnych gminach.
- Zmniejszy się również koszty po stronie rolnika, a także cenny czas, który musi poświęcić dwa razy w roku składając wnioski w kilku gminach.
Stanisław Kacperczyk
Prezes Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych