Poniżej prezentujemy stanowisko PZPRZ w sprawie wycofania chlorotalonilu – pismo w tej sprawie zostało wystosowane do Jana Krzysztofa Ardanowskiego, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Marcina Ociepy, Podsekretarza Stanu w resorcie przedsiębiorczości i technologii.
„Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych z niepokojem przyjął informację o ryzyku wycofania z palety dostępnych środków ochrony roślin kolejnej substancji czynnej, która znacząco może zachwiać dostęp rolników do nowoczesnych środków ochrony roślin. Jest to substancja chlorotalonil, produkowana przez wiele podmiotów i wprowadzana na rynek w różnych konfiguracjach do zwalczania chorób grzybowych zbóż i bobowatych.
Wycofywanie lub restrykcyjne ograniczanie listy substancji czynnych, o których wielokrotnie pisaliśmy prowadzi do sytuacji, w której rolnicy nie będą mogli stosować integrowanej ochrony roślin z powodu braku dostępu do podstawowych środków produkcji, jakimi są pestycydy w uprawie roślin. Liczne ograniczenia w dostępie to postępujące zjawisko odporności roślin wywołane niemożnością stosowania rotacji środków a czasem wręcz brak możliwości chemicznej ochrony profesjonalnych upraw. Tak zapewne stanie się wraz z wycofaniem chlorotalonilu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że dotyczyć to będzie upraw, które obejmują 7,4 mln ha.
Aktualnie w Polsce zarejestrowane są 42 fungicydy, które zawierają w swoim składzie jako substancję czynną – chlorotalonil. Tylko 18 fungicydów zawiera sam chlorotalonil, natomiast 24 preparaty w swym składzie posiadają także dodatkowo różne substancje czynne, co pozwala na poszerzenie spektrum działania na najważniejsze patogeny, które wyrządzają duże straty gospodarcze w uprawach rolniczych i ogrodniczych oraz zapobiega powstawaniu odporności na stosowane preparaty. Chlorotalonil stosowany jest od wielu lat w integrowanych programach ochrony roślin i wykorzystywany jest w strategiach zapobiegających powstawaniu odporności patogenów na stosowane fungicydy. W zbożach zwalcza skutecznie septoriozę paskowaną liści pszenicy, septoriozę plew, rynchosporiozę. Ewentualne wycofanie substancji czynnej – chlorotalonil, spowoduje wzrost kosztów ochrony roślin, gdyż nowe preparaty wykazują krótszy okres działania na patogeny, co wymusi zwiększenie liczby zabiegów ochronnych. W Polsce chlorotalonil od wielu lat produkowany jest także jako preparat generyczny, czyli odtwórczy, co pozwala na obniżenie kosztów produkcji. Ewentualne wycofanie chlorotalonilu zwiększy problemy z doborem właściwych fungicydów do ochrony upraw rolniczych oraz ogrodniczych oraz zwiększy problemy z powstawaniem odporności patogenów na stosowane preparaty.
Aby ograniczyć zagrożenia dla produkcji roślinnej, zwracamy się z uprzejmą prośbą o wnikliwą ocenę sytuacji, w której EFSA przygotował klasyfikację chemiczną dla tej substancji, co następnie posłużyło Komisji Europejskiej jako podstawa do przedstawienia projektu aktu prawnego wycofującego chlorotalonil z listy dozwolonych w Unii Europejskiej substancji czynnych stosowanych w rolnictwie. Z naszych informacji wynika, że taka ocena powinna być przeprowadzona przez organ do tego upoważniony, czyli Europejską Agencję ds. Substancji Chemicznych.
Liczymy, że produkty oparte na tej substancji, pozytywnie ocenionej przez Holandię w procesie jej ponownego zatwierdzania, będą mogły pozostać na rynku. Jesteśmy gotowi do spotkania i dyskusji na temat dostępności środków ochrony roślin w Polsce i w Unii Europejskiej.”
Stanisław Kacperczyk
Prezes Zarządu
Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych
Załącznik:
Opinia Członka Rady Ekspertów PZPRZ – prof. Marka Korbasa
„Popieram stanowisko Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych dotyczące kwestii, nie wycofywania s.cz. chlorotalonil, która stosowana jest w uprawie pszenicy i wielu innych gatunków roślin rolniczych i ogrodniczych.
Jest to jedyna s.cz. w grupie chemicznej chloronitryle należąca wg FRAC do grupy M5. Substancje czynne sklasyfikowane przez FRAC do grupy M charakteryzują się wielokierunkowym mechanizmem działania na organizmy chorobotwórcze. Taki sposób działania środków zawierających ww. s.cz. w bardzo wysokim stopniu zmniejsza ryzyko uodpornienia się patogenów powodujących ważne gospodarczo choroby. Brak chlorotalonilu to także wycofanie kilkunastu fungicydów, w skład których jako jedna z s.cz. wchodzi chlorotalonil, a są to ważne fungicydy używane w produkcji rolniczej, warzywnej, roślin ozdobnych. Dzięki temu, że chlorotalonil znajduje się w fungicydach wieloskładnikowych zapobiega obniżeniu skuteczności działania tych środków. Chlorotalonil zastosowany zapobiegawczo jest bardzo skutecznym środkiem w zwalczaniu septoriozy paskowanej liści pszenicy. Zamiast ograniczać lub zakazywać stosowanie chlorotalonilu należy zwrócić uwagę na to, że tą s.cz. można również stosować do ochrony traw gazonowych z dużym powodzeniem, bo chroni trawy przed obecnością takich chorób jak: np. antraknoza, rizoktonioza, pałecznica, czerwona nitkowatość, różowa plamistość, itp.
Zaletą chlorotalonilu oprócz wielu ww. właściwości jest to, że może być on stosowany już w temp. 10 st. C i jest w pełni skuteczny, gdy większość zarejestrowanych środków uzyskuje skuteczność na dobrym poziomie dopiero w temperaturze powyżej 12 st. C. Pozbawiając producentów s.cz. chlorotalonil nie daje się możliwości racjonalnego przemiennego stosowania fungicydów, co będzie powodować zwiększenie zużycia innych, niekoniecznie bardziej skutecznych środków, a co za tym idzie wzrosną też koszty produkcji. W przypadku wątpliwości utrzymania s.cz. chlorotalonil na rynku polskim należałoby zezwolić, aby w naszym kraju poddać ponownej ocenie fungicydy zawierające chlorotalonil, gdy ocena ta wypadnie pozytywnie zatwierdzić ją do stosowania w Polsce.”